Dat neemt niet weg dat er een groot verschil is tussen de elpee en de cd. Daar waar de elpee karakter heeft, heeft de cd voorspelbaarheid. Laat me dat uitleggen met een voorbeeld.
Stel je voor: bij het verschijnen van het album Franks Wild Years van Tom Waits (1987) koopt een liefhebber van Waits' muziek dat album drie keer op elpee en drie keer op cd. In de decennia die volgen draait hij de zes geluidsdragers per toerbeurt zodat ze uiteindelijk altijd allemaal even vaak gedraaid zijn. Wanneer hij vandaag - 37 jaar na het verschijnen van Franks Wild Years - die zes versies van dat album zou draaien, zou het gelijk duidelijk zijn dat die drie cd's nog alle drie precies hetzelfde klinken als elkaar en als op de dag van aanschaf. Dat zal voor die drie elpees niet gelden. Door stof, door slijtage, onderhoud, kortom door het gebruik hebben ze alle drie kleine afwijkende karaktereigenschappen gekregen. In essentie is het nog steeds drie keer hetzelfde album, maar toch ook weer niet.
Stel je voor dat die drie elpees niet door dezelfde Waits-fan gekocht zouden zijn, maar door drie verschillende mensen met ieder hun eigen installatie en manieren voor het omgaan met elpees. Je kunt je voorstellen dat in dit tweede geval die drie elpees nog meer onderling van elkaar zouden verschillen.
Goed, cd's hebben voorspelbaarheid, elpees hebben karakter. En vooral door dat karakter heb ik een (lichte) voorkeur aan de elpee.
Nu volgt de gekmakende discrepantie: vraag een gemiddelde elpee-verzamelaar wat bovenaan zijn verlanglijstje staat en met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is het antwoord een -tig jaar geleden verschenen (obscure) elpee, eerste persing mint-staat.
Kortom: de elpee-verzamelaar (waaronder ikzelf) prijst de door hem gekozen geluidsdrager vanwege het karakter - iets dat verkregen wordt door slijtage, door gebruik - en tegelijkertijd worden zijn verzamelaarsdagdromen gevuld door elpees die nog als nieuw zijn, waar nog niks aan karakter op te vinden is.
Vreemd.
Ik parkeer bovenstaande tegenstrijdigheid even, het moge duidelijk genoeg zijn dat ik mezelf nog onvoldoende ken om hier uit te komen.
Een paar jaar geleden kreeg ik een groot, dik boek met daarin afgebeeld honderden door Morgan Howell gemaakte schilderijen. Dat boek komt zeker twee, drie keer per jaar uit de kast waarbij ik soms wel een hele middag niks anders doe dan bladeren en staren.
Wat Howell doet is schilderijen maken van singles, vaak op groot formaat. En eigenlijk altijd gaat het om een single in een labelhoes zodat het label van de single te zien is. De schilderijen zijn zo realistisch dat de 'passerende bladeraar' geneigd zal zijn om te denken dat het niet om schilderijen, maar om foto's gaat.
Het is verleidelijk om door het boek Morgan Howell At 45RPM te bladeren en te denken 'knap hoor' en het vervolgens dicht te slaan om nooit meer open te doen. Maar wie zich blindstaart op de verbluffende schildertechniek van Howell mist de essentie.
De essentie is dat Howell het karakter van vinyl, van de single laat zien. Ter illustratie heb ik een vrij willekeurig gekozen bladzijde uit Morgan Howell At 45 RPM op de foto gezet, het gaat om zijn schilderij van de single 'Sunshine Of Your Love' van Cream, niet zijn beste werk, maar meer dan goed genoeg om duidelijk te maken wat de schilderijen van Howell zo bijzonder maken.
Om dit schilderij te kunnen maken heeft Howell ergens een exemplaar van de single 'Sunshine Of Your Love' van Cream op de kop moeten tikken. Door de single tot in het kleinste detail na te schilderen, inclusief de witte slijtagestreep op het label, de scheurtjes in de hoes, de ringwear in de hoes, enzovoort en dit zo groot en pontificaal te schilderen, laat hij zien dat er ongetwijfeld duizenden exemplaren van "Sunshine Of Your Love" zijn verkocht, maar dat er maar een exemplaar er precies zo uitziet. Hij heeft deze single uit de anonimiteit van de massa gehaald door zijn slijtage, zijn karakter te tonen.
Zoiets.
Voor veel meer Morgan Howell, zie hier.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten