Tony Fruscella, Jules Deelder, Bob Dylan, Jimmy Carter & Fred van Doorn

In de inleiding van zijn boek Lost Heroes; De vergeten helden van de jazz (1986) schrijft Fred van Doorn: 'Is er één muziekvorm waar de ontwikkelingen en veranderingen zich in zo'n snel tempo hebben voorgedaan als in de jazz? Is het "he who is not bizzy being born is bizzy being dying" niet bij uitstek van toepassing geweest op de jazz?' De Dylan-liefhebber in mij las dit met samengeknepen billen. De door Van Doorn aangehaalde regels uit Dylans 'It's Alright, Ma (I'm Only Bleeding)' worden vaker verhaspeld, maar zo bont als van Van Doorn het maakt, gebeurt maar zelden.

Zou Fred van Doorn bekend zijn met Bob Dylan en zijn muziek, of pikte hij het citaat elders op? Misschien bij Jimmy Carter, de net overleden voormalige president van Amerika die in een van zijn speeches precies dit citaat van Dylan ook wist te verhaspelen. 

Die verbanden leggende kop van mij brengt mij bij die andere Nederlandse jazzliefhebber, misschien wel de meest bekende van allemaal: Jules Deelder. Deelder schreef veel over jazz en uitsluitend jazz, nooit over andere muziek. Oké, twee uitzonderingen: er is dat verhaal waarin Deelder schrijft over zijn ontmoeting met Jimi Hendrix en er is het vroege gedicht 'Bright Lights Big City' waarin hij uit enkele Dylan-songs - waaronder 'It's Alright, Ma (I'm Only Bleeding)' - citeert, maar niet de door Van Doorn verhaspelde regels.

Jules Deelder. Ook al weer vijf jaar dood.

Niet lang na zijn overlijden op 19 december 2019 las of hoorde ik ergens het verhaal dat Deelder op de valreep na decennia zoeken eindelijk, eindelijk, eindelijk die ene plaat die nog in zijn omvangrijke jazzcollectie ontbrak op de kop had weten te tikken: het enige album dat trompettist Tony Fruscella als leider maakte: het in 1955 op Atlantic verschenen Tony Fruscella. Hij schijnt 'm nog net één keer gedraaid te hebben voor hij in het ziekenhuis werd opgenomen. Tragische schoonheid.

Fred van Doorn geeft in zijn essay over Tony Fruscella in Lost Heroes de mogelijke reden waarom het Deelder zoveel tijd kostte voor hij een originele persing vond. Van Doorn: 'Atlantic-lp's werden echter in die tijd [jaren '50] niet rechtstreeks uit Amerika naar Nederland geïmporteerd. Ze kwamen via Engelse persingen op het London-label bij ons mondjesmaat binnen en dan was het nog een selectie uit het Amerikaanse repertoire. de lp van Tony Fruscella is derhalve nooit gezien en nooit gehoord.'

Niet te krijgen dus in Nederland, die plaat van Fruscella. Maar Deelder had 'm, uiteindelijk. 

Zonder Deelder had ik waarschijnlijk tot op de dag van vandaag nog nooit van Tony Fruscella gehoord, maar door de Rotterdamse dichter werd ik nieuwsgierig naar die plaat. Ruim een jaar na Deelders dood, in januari 2021 bracht Music On Vinyl Tony Fruscella opnieuw uit. (Toeval? Strategie?) Die plaat ligt nu op de draaitafel, voor de zoveelste keer sinds ik 'm (bijna) vier jaar geleden kocht. Ik kan niet naar Fruscella luisteren zonder aan Jules Deelder te denken. En al heb ik Deelder nooit persoonlijk gekend, ik mis 'm.